Þolir líkaminn að fasta? Jóhanna E. Torfadóttir skrifar 19. janúar 2018 10:00 Jóhanna E. Torfadóttir næringarfræðingur og doktor í lýðheilsuvísindum. Heilbrigðir fullorðnir einstaklingar þola vel að vera án matar í 10-12 tíma, frá kvöldmat og þar til vaknað er næsta dag. Líkaminn stýrir magni glúkósa í blóðinu til að viðhalda eðlilegum efnaskiptum. Við geymum birgðir af glúkósa í formi glýkógens í vöðvum og lifur. Ef við fáum engar hitaeiningar með fæðunni þá endast þessar birgðir í um það bil einn til tvo daga. Hversu hratt þær klárast er þó háð hreyfingu, mataræði fyrir svelti, líkamsþyngd og líkamlegu formi (einstaklingur sem æfir mikið getur geymt meira glýkógen en sá sem hreyfir sig lítið). Þegar glúkósabirgðirnar eru búnar fer líkaminn að nota fitu úr fituvefnum og amínósýrur úr vöðvum og líffærum sem orkugjafa til að halda blóðsykrinum innan ákveðinna marka. Líkaminn getur svo búið til ketóna úr fituvef sem heilinn notar sem orkugjafa í stað glúkósa ef þess er þörf. Það að takmarka orkuinntöku verulega eða neita sér algerlega um fæðu yfir lengri tíma eða nokkra daga veldur því að líkaminn hægir á öllum efnaskiptum til að reyna að ganga minna á vöðvamassann. Tíminn á milli þess sem viðkomandi fastar skiptir líka máli en þá er ákveðin hætta á ofáti. Sumir nota styttri föstur eða orkutakmörkun til dæmis tvo mismunandi daga í viku til að reyna að léttast, sem ætti að virka ef borðað er hóflega þess á milli. Enn skortir þó langtíma rannsóknir á heilsufarsáhrifum þess að fasta reglulega, umfram það sem gerist við nætursvefn. Mest lesið Tengdadóttir forsætisráðherra í innsta koppi Loftssystkina Lífið Tengdó hringdi og vildi vita hvort Sunnu Dís hefði í alvöru liðið svona Lífið „Getur líka fengið Óskarsverðlaun fyrir besta leik í aukahlutverki“ Lífið „Nýja heimsskipanin:“ Leynileg áætlun um heimsyfirráð í undirbúningi? Lífið Bannað að hlæja: Stressið allsráðandi í upphafi kvöldsins Lífið Heitir og hýrir flugþjónar í suðrænni stemningu Lífið Hafa bæði kvatt sín fyrrverandi og eru alsæl saman Lífið Katrín og Markus orðin tveggja barna foreldrar Lífið „Er ekki að fara fram á það lifa lífinu í bómull“ Lífið Benedikt og Sunneva Einars selja slotið Lífið Fleiri fréttir „Eins og nýfráskilin kona á fjórða búbbluglasi“ Sjá meira
Heilbrigðir fullorðnir einstaklingar þola vel að vera án matar í 10-12 tíma, frá kvöldmat og þar til vaknað er næsta dag. Líkaminn stýrir magni glúkósa í blóðinu til að viðhalda eðlilegum efnaskiptum. Við geymum birgðir af glúkósa í formi glýkógens í vöðvum og lifur. Ef við fáum engar hitaeiningar með fæðunni þá endast þessar birgðir í um það bil einn til tvo daga. Hversu hratt þær klárast er þó háð hreyfingu, mataræði fyrir svelti, líkamsþyngd og líkamlegu formi (einstaklingur sem æfir mikið getur geymt meira glýkógen en sá sem hreyfir sig lítið). Þegar glúkósabirgðirnar eru búnar fer líkaminn að nota fitu úr fituvefnum og amínósýrur úr vöðvum og líffærum sem orkugjafa til að halda blóðsykrinum innan ákveðinna marka. Líkaminn getur svo búið til ketóna úr fituvef sem heilinn notar sem orkugjafa í stað glúkósa ef þess er þörf. Það að takmarka orkuinntöku verulega eða neita sér algerlega um fæðu yfir lengri tíma eða nokkra daga veldur því að líkaminn hægir á öllum efnaskiptum til að reyna að ganga minna á vöðvamassann. Tíminn á milli þess sem viðkomandi fastar skiptir líka máli en þá er ákveðin hætta á ofáti. Sumir nota styttri föstur eða orkutakmörkun til dæmis tvo mismunandi daga í viku til að reyna að léttast, sem ætti að virka ef borðað er hóflega þess á milli. Enn skortir þó langtíma rannsóknir á heilsufarsáhrifum þess að fasta reglulega, umfram það sem gerist við nætursvefn.
Mest lesið Tengdadóttir forsætisráðherra í innsta koppi Loftssystkina Lífið Tengdó hringdi og vildi vita hvort Sunnu Dís hefði í alvöru liðið svona Lífið „Getur líka fengið Óskarsverðlaun fyrir besta leik í aukahlutverki“ Lífið „Nýja heimsskipanin:“ Leynileg áætlun um heimsyfirráð í undirbúningi? Lífið Bannað að hlæja: Stressið allsráðandi í upphafi kvöldsins Lífið Heitir og hýrir flugþjónar í suðrænni stemningu Lífið Hafa bæði kvatt sín fyrrverandi og eru alsæl saman Lífið Katrín og Markus orðin tveggja barna foreldrar Lífið „Er ekki að fara fram á það lifa lífinu í bómull“ Lífið Benedikt og Sunneva Einars selja slotið Lífið Fleiri fréttir „Eins og nýfráskilin kona á fjórða búbbluglasi“ Sjá meira